Mavzu:
Matnda tovush almashishi (tushishi, ortishi) hodisasini aniqlash. Topshiriqlar. Darsning maqsadi:a) Ta‘limiy maqsad: o‘quvchilarga yangi mavzu haqida tushuncha berish. Tovushlarni to‘g‘ri talaffuz qilishga o‘rgatish;
b) Tarbiyaviy maqsad: o‘quvchilarni Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash;
c) Rivojlantiruvchi maqsad: o‘quvchilarning so‘z boyligini va o‘ylash qobiliyatini rivojlantirish
Dars turi: yangi mavzuni tushuntirish
Foydalanilgan metodlar: bahs-munozara, ibora va alifbodagi harflardan foydalanib maqol topish, savol-javob
Darsning borishi
I. Tashkiliy qism;Salomlashish, davomatni aniqlash
II. Uyga vazifani so‘rash:
O‘quvchilardan uyga berilgan topshiriqni tekshirish, savol-javob o‘tkazish.
III. Yangi mavzu bayoni: Matnda tovush almashishi (tushishi, ortishi) hodisasini aniqlash. Topshiriqlarni bajarish. O‘quvchilarga yangi mavzu haqida tushuncha berish.
Nutq tovushlari talaffuz paytida ba’zi o’zgarishlarga uchraydi. Bular asosan 2 xil bo’ladi:
Tovush almashishi, tovush tushishi
Tovush almashishi | | Tovush tushishi | |
Unlilar | Undoshlar | Unlilar | Undoshlar |
Son-sana Ong-angla Sayla-saylov O‘qi-o‘quv | Yutuq-yutug‘i Kurak-kuragi Tug-tukkan Ketdi-ketti Ozod-ozot Tanbur-tambur | Shahar-shahri Qorin-qorni Burun-burni Ocha oladi-ocholadi | Men-mening Past-pasay Sust-susay G‘isht-g‘ish Farzand-farzan Kelsa-kesa |
Mavzuga oid mashq va topshiriqlarni bajarish.
1-topshiriq. “Qahramonlar nega kerak?” matnidan foydalaniladi.
Namuna: dunyoga: dunyo+ga
1. dunyo (ot so‘z turkumi) – olam koinot
2. dunyo (ot so‘z turkumi) – boylik davlat
2-topshiriq. Matndan foydalanib gap tuzish.
3-topshiriq. Gaplarni o‘zaro bog’layotgan birliklarni aniqlash.
Dars yanada qiziqarliroq o‘tishi uchun o‘quvchilarga raqamga yashiringan maqollar yozilgan tarqatmalar beriladi. Ushbu tarqatma orqali o’quvchilar alfavit ketma-ketligini eslaydi va maqol o‘rganadi.
Bo‘sh kataklarni to‘ldirib maqol hosil qilish
IV. Mustahkamlash: Mavzuni mustahkamlash uchun o‘quvchilar bilan mavzuga oid savol-javob tashkil qilish. Mashq va topshiriqlarni bajarish.
V. Dars yakuni:. Dars yakunlanadi. Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi.
VI. Uyga vazifa: “Qahramonlar nega kerak?” matnining 2-qismida ishtirok etgan fe‘llarning zamon va shaxs- sonini o‘zgartirib ko‘chirish.